Dimple - prawdopodobnie najbardziej znana szkocka mieszanka

Marka Dimple pojawiła się na rynku whisky w 1893 roku – w czasach boomu na szkocką whisky mieszaną. Za sprawą wyjątkowej jakości i rozpoznawanej butelki, ugruntowała sobie mocną pozycję na rynku USA jeszcze przed prohibicją. Słodową stronę mieszanki zawdzięcza destylarni Glenkinchie, zbożową zaś gorzelni Cameronbridge, zbudowaną przez założyciela marki. W katalogu Dimple znajdziemy 15-letnią ekspresję oraz specjalną edycję Dimple Golden Selection, która miała swoją premierę w 2014 roku.

Rodzina Haig – destylacyjna potęga

Rodzina Haig mogłaby pretendować do miana najstarszej rodziny destylacyjnej w Szkocji. Istnieją wzmianki o Haigach mieszkających w Borders w XIII wieku, ale dopiero w 1655 roku Robert Haig został rzucony przed starszyzną kościoła za to, że odważył się na destylację w szabat. W 1751 roku prawnuk Roberta, John Haig, poślubił Margaret Stein i ten związek naprawdę umocnił związek rodziny ze szkocką whisky. Rodzina Stein była właścicielami destylarni w Kilbagie i Kennetpans w pobliżu Alloa na nizinach. Kiedy John Haig zmarł nagle w 1773 roku, jego teść przyjął jego pięciu synów jako praktykantów w Kilbagie. W tym czasie Kilbagie było na dobrej drodze do stania się największą destylarnią w Szkocji i to właśnie tutaj Haigowie nauczyli się sztuki destylacji i wytwarzania whisky.

Cała piątka braci założyła własne destylarnie lub została partnerami w innych. Nawet niektóre z ich sześciu sióstr związały się z whisky: jedna poślubiła Johna Jamesona (krewnego partnera jej brata Andrew w Kincardine) i przeprowadziła się do Dublina, gdzie jej mąż założył firmę destylacyjną o tej samej nazwie. Były to początki wielkiej dynastii gorzelniczej dla Haigów i Steinów, choć to John Haig, wnuk Johna, zabezpieczył nazwisko swojej rodziny w legendzie szkockiej whisky w 1824 roku, budując gorzelnię Cameronbridge w Fife i zakładając John Haig. & Co. To właśnie w Cameronbridge, w 1829 roku, zainstalowano ciągły destylator, wynaleziony przez jego kuzyna Roberta Steina. Nowy sprzęt pozwolił destylarni na bardzo wydajną produkcję dużych ilości spirytusu – jeszcze na początku ze słodu.

Po dwóch nieudanych próbach uzgodnienia nieformalnych kwot produkcyjnych z innymi gorzelnikami whisky zbożowej na nizinach, w 1877 r. John Haig & Co. dołączył do pięciu innych gorzelników whisky zbożowej, tworząc Distillers Company Ltd (DCL). Celem tej firmy było uregulowanie sprzedaży zapasów whisky zbożowej dla handlu hurtowego whisky. W wyniku tego połączenia gorzelni ramię firmy zajmujące się mieszaniem musiało przenieść się z gorzelni w Cameronbridge do miasta Markinch, około trzech mil dalej. Dziś dawna rozlewnia jest parkiem biznesowym, ale główny budynek, z wyraźnie widoczną nazwą John Haig & Co. Ltd., nadal stoi nad miastem.

W 1882 roku brak składów celnych firmy w Markinch został przezwyciężony przez przejęcie firmy David Smith & Co. z Leith. Tak rozwinął się biznes, zarówno w kraju, jak i za granicą, że dwaj synowie Johna Haiga – Alicius i Hugh Vietch – założyli firmę eksportową Haig & Haig w 1888 roku, aby nadzorować jej sprzedaż w Stanach Zjednoczonych. To właśnie praca Haiga i Haiga w latach poprzedzających prohibicję i później ugruntowała popularność marki Dimple w USA. Chociaż John Haig & Co's jest najbardziej znany z sukcesu na rynku whisky zbożowej i mieszanej – do 1939 r. mieszanka Haig była najlepiej sprzedającą się whisky w Wielkiej Brytanii – przez pewien czas posiadała licencje dla kilku gorzelni słodu DCL, w tym Glenkinchie, Glenlossie i Mannochmore.

Konsolidacja handlu szkocką whisky po niedoborach I wojny światowej doprowadziła do przejęcia w 1919 roku przez DCL firmy John Haig & Co. DCL ostatecznie przekształciło się w Diageo, giganta szkockiej whisky, którego znamy dzisiaj, chociaż John Haig & Co. nadal działa jako niefunkcjonalna spółka zależna, a dziedzictwo destylacji rodziny Haig.

Opatentowana prezentacja

Nie tylko świetna jakość utrzymywana od dekad, ale również wyjątkowa, oryginalna butelka charakteryzuje whisky Dimple. Od początku istnienia marki, złocista mieszanka była sprzedawana w przezroczystej butelce w kształcie rombu o ściętych bokach, obłożonej złotą siatką. Formę szkła opatentowano w 1893 roku. Tej butelki nie da się nie zauważyć.

Charakter whisky Dimple

Kluczową cechą Dimple jest to whisky lekka i dyskretna. Aromat jest kwiatowy i słodko-karmelowy, podkreślony wytrawną nutą drzewną. Smak ma charakter średniej treści, z elementem toffi, z lekką, ale nadal pikantną nutą pieprzu i nutą suchego drewna. Smak rozwija się z papryki, pozostawiając powściągliwą poświatę z lekkim ciepłem.

Z Mezopotamii, przez Irlandię, aż do Szkocji

Szkocja jest największym krajem produkującym whisky. Nigdzie na świecie nie ma więcej gorzelni niż tam. Szkocka whisky to narodowy napój Szkotów. Ale skąd wzięła się ta żarliwa pasja do złotego płynu? Szkot, ale i wszyscy inni od razu odpowiedzą na pytanie, skąd właściwie pochodzi whisky – ze Szkocji. Ale czy naprawdę tak jest? Złośliwe plotki twierdzą, że whisky najpierw była destylowana w Irlandii, a dopiero potem trafiła do Szkocji. Ale wtedy natychmiast pojawia się pytanie, w jaki sposób sztuka destylacji, ekstrakcji alkoholu, trafiła na Wyspy Brytyjskie.

Podstawą produkcji whisky jest prawdopodobnie Mezopotamia. Destylacja alkoholu najprawdopodobniej po raz pierwszy odniosła sukces w Mezopotamii i rozprzestrzeniła się na cały Bliski Wschód i Azję Środkową. Jednak destylaty zdecydowanie nie były pijane, ale służyły jako podstawa do produkcji perfum i leków. Wiedza o destylacji dotarła do Europy szlakami handlowymi. Według legendy misjonarz i patron Irlandii, św. Patryk, przywiózł tę wiedzę na wyspę Irlandii po podróży do Francji. Szkoci sprzeciwili się temu, że św. Patryk urodził się w Dumberbarton. Oznacza to, że jest Szkotem i dlatego to Szkot jest odpowiedzialny za pierwszą whisky na wyspie. Ten stary argument o pochodzeniu whisky prawdopodobnie będzie powtarzany wiecznie. Jednak dopiero wieki później, gdy w Irlandii trwała już destylacja, wiedza o destylacji dotarła do Szkocji. To także zasługa irlandzkich mnichów, którzy bardzo lubili podróżować.

Od nielegalności do opłacalnej produkcji

Przez wiele dekad produkcja whisky w Szkocji była nielegalna. Kolejne władze bez sukcesów starały się ograniczyć nieoficjalną destylację nakładając coraz to nawet podatki i ograniczenia. Dopiero w 1823 roku podjęto sensowny krok w kierunku legalności. Książę Alexander Gordon uchwalił przepisy mające na celu generowanie dochodów poprzez tantiemy i stosunkowo niewielki podatek, jednocześnie oferując gorzelnikom wyjście z oskarżeń. Sukces ustawy o akcyzie przyszedł szybko. Wiele gorzelni skorzystało z okazji. Zaledwie 11 lat po uchwaleniu ustawy o legalizacji w Szkocji pozostało tylko 700 gorzelni whisky – współpraca z prawem i władzami zaczęła się po prostu opłacać. Wraz z wprowadzeniem standardów i wreszcie dalszym rozwojem procesu destylacji poprzez patentowe destylatory, whisky z oficjalnych destylarni stawała się coraz lepsza. Wkrótce nikt już nie chciał pić nielegalnej. Destylacja w alembikach kolumnowych sprawiła, że ​​produkcja stała się tańsza i udało się wyprodukować destylat o wyższej zawartości alkoholu niż w pojedynczych destylatorach. Wkrótce rozwinęły się specjalizacje. Whisky zbożowa zaczęła być produkowana w Lowlands, z której pionierzy tacy jak Andrew Usher opracowali pierwsze mieszanki. Zmieszano słód i zboże, w wyniku czego powstała niezbyt ciężka whisky o wysokiej i przede wszystkim stałej jakości. Na fali tej mody powstała marka Dimple.

Jak powstaje blended whisky?

Z jakich surowców powstaje whisky? Do produkcji whisky potrzebne są w zasadzie tylko trzy surowce: zboże, woda i drożdże. W zależności od tego, jaki rodzaj whisky ma być wyprodukowany, stosowane ziarno jest różne. Blended whisky zwykle zawiera częściowo whisky słodową, ale także whisky z innych ziaren (tzw. whisky zbożowa).

Zanim whisky będzie mogła być zrobiona ze zboża, zwykle musi być słodowana. Tradycyjnie odbywa się to na tak zwanych podłogach słodowych. Tutaj ziarno jest specjalnie przystosowane do kiełkowania poprzez nawilżanie, dzięki czemu enzymy w ziarnie są aktywowane, a zawarta w ziarnie skrobia jest przekształcana w cukier słodowy, a tym samym może zostać przekształcona w alkohol przez kultury drożdży podczas późniejszej fermentacji. Ziarno jest następnie suszone na gorąco i w ten sposób zatrzymuje się kiełkowanie. Słodowane ziarno po wysuszeniu jest kruszone w dużych młynach i mielone na rodzaj mąki.

Podobnie jak w przypadku warzenia piwa, przemiał zbożowy jest następnie mieszany z gorącą wodą w kadzi zaciernej, aby wypłukać cukry fermentujące z ziarna i oddzielić je od reszty ziarna. Każda destylarnia przez lata wypracowała w tym celu swój własny proces. Istnieją różnice między gorzelniami w odniesieniu do temperatury i częstotliwości mieszania odpowiedniego zacieru z gorącą wodą. Po tym, jak gorąca woda utworzy roztwór cukru, mieszankę wlewa się do zbiornika fermentacyjnego, gdzie teraz dodaje się również kultury drożdży do fermentacji. Czas trwania fermentacji różni się w zależności od producenta i zwykle wynosi od 48 do 72 godzin. Podczas fermentacji zacieru kultury drożdży wytwarzają alkohol i dwutlenek węgla.

Zasadniczo pojawiły się dwa różne procesy destylacji whisky. Z jednej strony destylacja whisky w tzw. alembikach, a z drugiej produkcja whisky w procesie destylacji kolumnowej (kolumnowe destylatory). Niezależnie od zastosowanego procesu destylacji whisky jest zwykle destylowana od dwóch do trzech razy – whisky Dimple poddawana jest podwójnej destylacji.

Do przechowywania whisky używa się amerykańskich lub europejskich beczek dębowych. W większości przypadków szkocka whisky jest przechowywana w beczkach po bourbonie, które często są wcześniej rozszerzane w tak zwane beczki hogshead, a następnie mieszczą około 225 do 250 litrów alkoholu.