Whisky Cardhu - legendy o Helen Cumming
W sercu szkockiej produkcji whisky – w regionie Speyside – znajduje się destylarnia o niezwykle ciekawej i wyjątkowej historii. Powierzchownie zdaje się być podobna do wielu innych gorzelni w okolicy. Zbudowana z kamienia, z dużym dziedzińcem, centrum dla zwiedzających i klasycznym sprzętem do produkcji – pełna elementów, których można spodziewać się po każdym takim zakładzie. Dopiero, kiedy poznajemy historię tego miejsca, zdajemy sobie sprawę jak bardzo jest ono niezwykłe. Historia Cardhu jest uwikłana w historie dwóch najbardziej przenikliwych, pomysłowych i zdecydowanych kobiet we wczesnej historii whisky w Szkocji: Helen i Elizabeth Cumming. Pierwsza z nich położyła podwaliny pod sukces, podczas gdy druga wykorzystała sprzyjające warunki i uczyniła Cardhu jedną z najważniejszych destylarni w całym regionie.
Destylarnia Cardhu (co oznacza „czarną skałę”) destylowała whisky dużo wcześniej nim uzyskała oficjalną licencję pozwalającą na produkcję złocistego alkoholu. Zapisy pokazują, że w 1813 roku niejaki John Cumming zajmował się rolą, podczas gdy jego żona – Helen – prowadziła gospodarstwo domowe, destylując jednocześnie whisky. Według fragmentów wnikliwej encyklopedii whisky Alfreda Barnarda – opublikowanej w 1893 roku – Helen była „niezwykłą postacią i kobietą o wielu zasobach: miała odwagę i energię mężczyzny, a pod względem unikania nadzoru mierników żaden mężczyzna ani kobieta w dystrykcie nie mogli jej dorównać”. Krótko mówiąc: dość dobrze radziła sobie z ukrywaniem swojej pracy przed władzami. Kiedy miernicy wyruszali na inspekcję, Helen podnosiła czerwoną flagę lub wywieszała pranie, aby zaalarmować sąsiadów i chłopców, którzy rozsyłali wiadomości po całej dzielnicy. Potem zapraszała mierniczych do środka, dawała im łóżko na noc i życzyła im powodzenia w drodze następnego ranka. W innych opowieściach o dzielnej kobiecie słyszymy, że pewnego razu przeszła jakieś 20 mil z butelkami whisky zawiązanymi pod spódnicą aby sprzedawać ją chętnym konsumentom. Jakość produkowanego przez kobietę alkoholu dość szybko została dostrzeżona, przez co nie miała problemu ze znalezieniem rynku zbytu. Helen przeżyła męża o 39 lat, dożywając niezwykle dojrzałego wieku 98 lat. Nie tylko prowadziła destylarnię, ale zdołała też mieć ośmioro dzieci i 56 wnucząt!
Kolejna kobieta przy sterach
Po śmierci Helen, stery przejęła jej synowa – Elizabeth. Kobieta była żoną syna Helen, Lewisa, który prowadził gorzelnię pod koniec lat 60. XIX wieku, zwiększając jej wydajność z 240 galonów tygodniowo do 500. Kiedy zmarł przedwcześnie w 1872 roku, kierowanie gorzelnią przejęła właśnie Elizabeth i prowadziła go przez następne siedemnaście lat. To właśnie ona powiększyła destylarnię w 1884 roku - po tym, jak dokonała przeróbek, nowa destylarnia produkowała 1680 galonów każdego tygodnia. W tym czasie destylarnia sprzedawała większość swojej whisky do blenderów takich firm jak John Walker & Sons. Pod koniec XIX wieku destylarnia została zakupiona przez jedno z przedsiębiorstw zajmujących się blendami. Elżbieta upewniła się, że jej syn – John Cumming – został członkiem zarządu firmy. Historia Helen i Elizabeth Cumming jest jedną z najbardziej inspirujących w szkockiej whisky, szczególnie dla wszystkich kobiet pracujących w tej branży. Ponad 120 lat później destylarnia jest własnością Diageo, która z kolei jest właścicielem Johnniego Walkera. Gorzelnia wciąż znana jest jako miejsce produkcji tej właśnie mieszanki, ale nie tylko.
Destylarnia z regionu Speyside
Region Speyside był źródłem pierwszego boomu na szkocką whisky. W sierpniu 1822 roku król Jerzy IV odbył szeroko nagłośnioną podróż do Edynburga. Tam odkrył nielegalną whisky produkowaną w dzielnicy Glen Livet w Speyside. Nie jest do końca jasne, jaką whisky smakował król. Destylarnia, która dziś nosi nazwę „The Glenlivet” jeszcze nie została założona. W tym czasie w okolicy nie było koncesjonowanych gorzelni. Niestety, jak większość whisky z konkretnych regionów, nie była dostępna poza jego granicami. Zamiłowanie króla do szkockiej whisky Highland, a zwłaszcza okolic Speyside stworzyło narodową świadomość najwyższej jakości whisky z tym terenów. Związek szkockiej whisky z monarchią brytyjską trwał przez cały XIX wiek. W 1835 roku Wilhelm IV udzielił pierwszego królewskiego mandatu producentowi whisky. Termin „whisky Speyside” ma charakter bardziej geograficzny, niż stylistyczny. Chociaż istnieje charakterystyczny „styl” Speyside - słodki, owocowy, kwiatowy - style różnych gorzelni na tym samym obszarze mogą się znacznie różnić.
Whisky Speyside pokazują klasyczne smaki miodu, wanilii i dojrzałych zielonych owoców, takich jak jabłka i gruszki, łącząc się w eleganckie i wyrafinowane whisky. Te, które dojrzewają w beczkach po sherry, wdychają i wchłaniają zakorzeniony smak, który pozostaje w drewnie i dojrzewają, aby zapewnić szereg orzechowych posmaków. Alkohol z tych terenów jest pięknie zbalansowany między słodkimi, miodowymi, lekkimi nutami karmelu i kwiatowymi aromatami, ale czasami może również wykazywać wyraźny, wędzony charakter.
Od whisky z oznaczaniem wieku po specjalne wydania
Whiskey Cardhu jest znana z tego, że jest bardzo gładka, zrównoważona i jedwabista. Ma słodko-owocowy charakter z pysznymi, łagodnymi aromatami. Kształt butelki z jej kwadratową formą i dużym korkiem był typowy dla Cardhu, dopóki nie zaczął być stosowany w przypadkach innych brandów. Whisky Cardhu jest szczególnie popularna na rynku hiszpańskim i francuskim. Okrętem flagowym szkockiej destylarni jest 12-letni single malt: gładki, słodki i słodowy z nutą kropli gruszki i miodu. Cardhu 15YO rozwija swojego młodszego brata o jeszcze dokładniejszą gładkość i jedwabny styl, klasyczny dla Speyside. Cardhu 18YO to jeszcze więcej owoców i słodyczy. W 2015 roku do podstawowego asortymentu marki dołączyła whisky Cardhu Amber Rock, oferująca waniliowe i pikantne nuty. Cardhu Gold Reserve prezentuje jeszcze więcej słodkiej głębi.
Wycieczka po destylarni i dbałość o środowisko
Odwiedzający destylarnię Cardhu mogą spodziewać się wciągającej i interaktywnej wycieczki, która obejmuje urzekającą, animowaną interpretację wideo wczesnych lat destylarni, wykonaną przez nagradzane szkockie studio produkcyjne Eyebolls. Goście będą mogli również zapoznać się z procesem destylacji i dojrzewania charakterystycznej dla Cardhu whisky, przepełnionej nutami owoców z sadu i świeżo skoszonej trawy, w ramach interaktywnych wycieczek sensorycznych i doświadczeń oraz wypić dram lub highball. W 2021 roku destylarnia wprowadziła również nowe środki zrównoważonego rozwoju w ramach przebudowy, aby pomóc w realizacji ambitnego planu działania Diageo Society 2030: Spirit of Progress, takich jak zmniejszenie ogólnego zanieczyszczenia światłem, ochrona wody za pomocą systemów kształtowania krajobrazu oraz ochrona lokalnych zapylaczy i dzikiej przyrody.