Whisky Deanston - bez przeszłości nie ma przyszłości

Historia marki Deanston tak naprawdę rozpoczyna się ponad 100-lat przed wyprodukowaniem pierwszej butelki destylatu. To dlatego, że miejsce, w którym znajduje się gorzelnia, które ma decydujący wpływ na ostateczny kształt produkowanych trunków, rozpoczyna swoją historię już w XVIII wieku. Wtedy właśnie, we wsi Deanston w południowej części regionu Highlands, w pobliżu rzeki Teith powstał tradycyjny młyn, który zaopatrywał okoliczne rodziny w naturalną mąkę.

Wraz z rozwojem przemysłu rozwijało się rzemiosło, a stary młyn znalazł nowe zastosowanie. W roku 1785 młyn został przekonstruowany na przędzalnię bawełny, znanej pod nazwą Adelphi. Nie bez powodu miejsce to zostało wybrane przez rzemieślników – woda z rzeki była potrzebna nie tylko podczas mielenia mąki, ale także podczas wyrobu bawełny.

Był to czas w Szkocji, a zwłaszcza w regionie Highlands kiedy rozwój przemysłowy parł przed siebie z zastraszającą szybkością. Przędzalnia osiągnęła ogromną popularność i popyt, który skutkował zatrudnianiem wciąż większej liczby robotników, a to poskutkowało wybudowaniem 300 mieszkań w pobliżu budynku, dla wszystkich, którzy do pracy przyjeżdżali z daleka. W ten właśnie sposób powstała wieś Deanston. Przez dziesiątki lat przemysł bawełniany kwitł, jednak tak jak wiele innych, napotkał moment kryzysowy, który zmusił Adelphi do zakończenia produkcji i zamknięcia firmy.

Koniec epoki czy początek?

Szkocki duch mieszkańców Deanston sprawił jednak, że zamknięcie Adelphi nie zostało zapisane w ich historii jako smutny koniec epoki, a raczej początek nowego rzemiosła dla lokalnej społeczności. W roku 1965 stary młyn, działający przez lata jako przędzalnia, zaczęto przebudowywać na gorzelnię. Produkcją pierwszego alkoholu zajęła się społeczność wsi, która wcześniej wykorzystywała swoją ciężką pracę i zaangażowanie w przędzeniu bawełny, a w roku 1966 stworzyła pierwszą butelkę destylatu pod etykietą z nazwą Deanston. Niewiele lat później, w roku 1972 gorzelnią zainteresowała się firma Invergordon Distillers, która finalnie stała się jej właścicielem i zapoczątkowała w Deanston tradycję produkowania whisky typu single malt. Niestety kolejne lata nie były tak łaskawe dla gorzelni, jak i dla całej społeczności, destylarnia została więc w końcu zamknięta. Ponowne otwarcie z nową energią i śmiałym spojrzeniem w przyszłość miało miejsce w roku 1990, kiedy destylarnię Deanston przejęła szkocka spółka Burn Stewart Distillers. To wtedy rozpoczęto produkcję whisky, które znamy dziś i które pozwoliło marce Deanston zdobyć rozgłos i rozpoznawalność wśród ogromnej konkurencji alkoholi mocnych na rynku. Od roku 2013 gorzelnia pozostaje pod kierownictwem jednej z większych spółek alkoholowych z Republiki Południowej Afryki, znanej pod nazwą Di Distell Group.

Nowe wykorzystanie starych możliwości

Tak jak nie bez powodu przędzalnia powstała w miejscu starego młyna, tak samo nie bez powodu w miejscu przędzalni otwarta została gorzelnia. Okazało się bowiem, że budynek i jego właściwości są wręcz stworzone pod produkcję whisky – bliskość rzeki o czystej wodzie wysokiej jakości zapewniała destylarni stały dostęp do jednego z dwóch składników, z których produkuje się single malt. Ogromnym plusem okazały się również piwnice, wybudowane specjalnie na rzecz przechowywania bawełny, których grube na 3 metry kamienne ściany utrzymywały wewnątrz stałą, niską temperaturę, którą uwielbiają także leżakujące w drewnianych beczkach trunki.

Gorzelnia wykorzystuje stare maszyny, które znajdują się w budynku od czasów mielenia mąki, potrzebne do doprowadzania wody prosto z rzeki do destylarni. Przydatne okazały się również turbiny wodne, zainstalowane za czasów przędzalni, które produkuję energię elektryczną równie potrzebną do produkcji whisky.

Ekologiczna gorzelnia

Dzięki wykorzystaniu tych elementów Deanston jest jedną z najbardziej ekologicznych destylarni w Szkocji. Energia produkowana przez turbiny wodne wykorzystywana jest nie tylko w destylarni, ale jej nadmiar odsprzedawany jest również okolicznym przedsiębiorstwom, więc jej ekologiczny aspekt obejmuje nie tylko własną produkcję, ale również inne biznesy, mieszczące się w Deanston. Warto wspomnieć, że nie tylko energia jest ekologiczna, ale także sposób pozyskania słodu jęczmiennego, czyli drugiego składnika tworzącego wspaniałe single malty. Cały jęczmień pochodzi jedynie od lokalnych rolników z ich rodzimych gospodarstw, co oznacza, że produkcja alkoholu pod etykietą Deanston nie tworzy śladu węglowego i wpiera lokalne biznesy.

Produkcja nowych trunków za pomocą starych metod

Słodowany jęczmień od lokalnych rolników pierw jest mielony, a następnie umieszczany w otwartej kadzi zaciernej, jednej z nielicznych, które wciąż są w Szkocji w użytku, gdzie mieszany jest z gorącą wodą. W ten sposób powstaje ciepły, słodki płyn następnie poddawany fermentacji. Po tym procesie powstały alkohol poddawany jest dwukrotnej destylacji, z czego podczas drugiej z nich poziom alkoholu w trunkach Deanston podnoszony jest do poziomu 46,3%. Cały proces fermentacji przechodzi pod skrupulatnym sprawdzaniem i ręcznym mierzeniem. Na koniec gotowy destylat umieszczany jest w dębowych beczkach po Bourbonie, które leżakują odpowiednią ilość czasu w chłodnych piwnicach przędzalni. Whisky marki nie jest poddawane filtracji na zimno przed butelkowaniem i nie miesza się go z barwnikiem czy karmelem. Barwy trunku zależą jedynie od naturalnych czynników, w tym leżakowania w drewnie. Tak oto powstaje wysoko alkoholowe, lecz subtelne i delikatne w smaku whisky single malt od Deanston.

Cztery markowe serie trunków

Portfolio marki dzieli się na cztery linie: podstawową, limitowaną, archiwalną oraz ekskluzywną. W podstawowej serii znajdują się 3 produkty, które są wspaniałym wstępem do przygody ze szkockimi single maltami: 12-letnia whisky i 18-letnia whisky oraz single malt starzony w nowych, prażonych beczkach. Kolejne linie są naturalnym rozszerzeniem podstawowej kolekcji, które stworzone są po to, by zadowolić prawdziwych smakoszy i koneserów. Znajdują się wśród nich takie perełki jak: whisky z 1999 roku starzona w beczkach po winie szczepu Muscat, 40-letni single malt czy whisky starzone w beczkach z hiszpańskiego drewna.

Destylarnia stworzona przez wiejską społeczność

Marka Deanston podkreśla, że to, czym dziś jest, zawdzięcza ludziom, którzy w obliczu problemów we własnym społeczeństwie, postanowili zawalczyć o swój byt i stworzyć coś wyjątkowego. Do dziś dzień to ludzie, pracownicy i gorzelnicy są najważniejsi w procesie powstawania whisky Deanston, dlatego na każdej butelce trunku wydanego przez destylarnię widnieją ich podpisy. Plany na przyszłość dla Deanston wydają się proste – tworzenie wyjątkowych whisky przez zupełnie wyjątkowych ludzi i dzielenie się nimi z całym światem.