Whisky Mortlach

Destylarnia Mortlach powstała w miejscu dawnej, nielegalnej gorzelni już na początku XIX wieku. Licencję po raz pierwszy w roku 1823 uzyskał James Findlater, który uznawany jest za pierwszego legalnego gorzelnika z Dufftown. „Mortlach” można przetłumaczyć z języka gaelickiego jako „wielką kotlinę”. Początek historii wioski Mortlach datuje się na rok 566, kiedy to poświęcono tam nowo wybudowany kościół, jednak z biegiem czasu obszary osady zostały „wchłonięte” przez większe Dufftown. W destylarni Mortlach przez ponad dwadzieścia lat, na stanowisku urzędniczym, pracował William Grant, zanim zbudował inną gorzelnię – Glenfiddich.

Właściciele

Zakład w roku 1823 założyły trzy osoby – James Findlater, Donald Mackintosh i Alexander Gordon. Po kilku latach upadłą gorzelnię zakupili John i James Grantowie, którym Mortlach posłużył wyłącznie jako spichlerz i nie zamierzali oni wznawiać produkcji. Destylarnię ożywił dopiero w roku 1842 John Gordon. Kolejnym właścicielem Mortlacha został George Cowie. W 1923 roku zakład nabyła firma Johnnie Walker & Sons. Obecnie obiekt stanowi część gigantycznego królestwa szkockich gorzelni, jakie roztacza firma Diageo.

Budynek

Mortlach zbudowano w 1897 roku, a wraz z nią prywatną linię kolejową łączącą zakład ze stacją kolejową Dufftown. Na początku lat 60 XX wieku wyburzono część zabudowań, a w ich miejscu postawiono nowe. W latach 90 XX wieku gorzelnia ponownie została zmodernizowana i unowocześniona.

Woda

Na początku działalności gorzelnia Mortlach pobierała wodę ze źródła zwanego Highland John's Well (Studnia Jana w Highland). Miejsce ujęcia wody było jednak przyczyną sportów Mortlacha z inną destylarnią – Dufftown, co zakończyło się tym, że obecnie zakład założony przez Jamesa Findlatera pobiera wodę ze źródeł w górach Conval Hills.

Wyposażenie

W gorzelni Mortlach pracuje między innymi duża kadź zacierna typu Lauter wykonana ze stali nierdzewnej, sześć kadzi fermentacyjnych z sosny oregońskiej i sześć miedzianych alembików o nietypowym kształcie (są one podgrzewane parą).

Proces technologiczny

Chłodzenie wykonywane jest przy użyciu sześciu zewnętrznych chłodnic wężowo-kadziowych. Łączniki destylacyjne dostarczają opary do dużej wężownicy, która zwinięta jest spiralnie, a jej średnica zmniejsza się ku dołowi kadzi. Woda chłodząca, płynącą w górę kadzi, gwarantuje, że na końcu całego wspomnianego procesu ma najniższą temperaturę. Skraplanie się destylatu (połączone z wolną fermentacją), które przebiega powolnie i delikatnie, maksymalizuje powrót flegmy do kotła i determinuje powstawanie destylatu o wyjątkowym charakterze i smaku. Whisky w Mortlach dojrzewa w beczkach po sherry.

Trunki

Większość produkcji gorzelni wykorzystywana jest do wytwarzania whisky mieszanych – przede wszystkim Johnniego Walkera. Whisky dostępna była jedynie przez trzy lata w serii Flora and Fauna firmy Diageo jako 16-letnia, a także w serii Rare Malts jako rocznik 1971. Pozostałe wersje zabutelkowane były przez firmy typu independent bottlers, jak Gordon & MacPhail i Signatory. Obecnie gorzelnia posiada własną linię oficjalnych wypustów butelkowych: 12 letnia, 16 letnia i 20 letnia.

Etykieta

Na pierwszych etykietach umieszczonych na butelkach whisky Mortlach widniała podobizna płochliwej nurogęsi – kaczka czubata wijąca sobie gniazdo i łowiąca ryby w rzece Dullan. Współcześnie etykiety są zdecydowanie prostsze i bardziej eleganckie w formie – rycina z nurogęsią to już przeszłość.

Ciekawostki

Destylarnia Mortlach była jedną z nielicznych, które destylowały podczas drugiej wojny światowej. Jedyna przerwa w działalności zakładu miała miejsce w roku 1944 i trwała niezwykle krótko.